De Zachte Bries over Elia

De profeet Elia was een vechter. Hij bekleedt een ereplaats onder de profeten en speelt zijn rol in de Gedaanteverandering, een prachtig verhaal uit het Nieuwe Testament. Net als bij de profeet Jona hebben we van hem geen eigen geschriften, alleen een adembenemend en beeldrijk avontuur. Op de berg Karmel gaat hij de strijd aan met 450 valse profeten. Hij verricht er een wonderteken voor het volk, maar haalt zich de woede van de machthebbers op de hals. Zijn leven staat op het spel en hij moet vluchten voor de legers van Achab en Izebel, de afvallige heersers van Israël. Op een bepaald moment wil hij sterven, maar engelen brengen hem een koek en een kruik water om weer krachten op te doen, een prachtig tafereel geschilderd door Dirk Bouts, te bewonderen hier in Leuven. Het verhaal van Elia is ook prachtig op muziek gezet door Felix Mendelssohn.

Wat van Elia een uitzonderlijk vechter maakt, is zijn lijdzaamheid. Het is de moed en het vermogen, geduld en lankmoedigheid op te brengen in het lijden. Wie iets wil bereiken, moet soms zeer lang pijn lijden in de grote spanning tussen ideaal en werkelijkheid. Elia verliest het ideaal nooit uit het oog, maar tegelijk wordt hij persoonlijk vervolgd in een instortend en vijandig koninkrijk. Hij vlucht naar de berg Horeb, zakt uitgeput neer in een grot, maar net op dat moment komt God zijn grote voorvechter tegemoet. Die passage in de Bijbel bevat de mooiste beschrijving van wie God eigenlijk is. “Er ging een zware storm voor de Heer uit. Maar de Heer was niet in de storm. Op de storm volgde een aardbeving maar ook in de aardbeving was de Heer niet. Op de aardbeving volgde vuur, maar ook in het vuur was de Heer niet. Op het vuur volgde het suizen van een zachte bries. Zodra Elia dit hoorde, bedekte hij zijn gezicht met zijn mantel, …”. In de Oosterse religies vinden we ook Godsbeschrijvingen die van negaties gebruikmaken, omdat positieve stellingnames telkens weer ontoereikend blijken te zijn om God te beschrijven.

Ik verwijs ook naar mijn blog God en het Gesteente en naar de Terugkeer van een Legende (waar Elias ook een wonderteken voor het volk verricht).

Foto: ©Wim Lahaye2022 In de preekstoel van de Kapellekerk in Brussel wordt Gods hulp aan Elia met een engel uitgebeeld. De preekstoel was afkomstig uit de afgebroken Brusselse karmelietenkerk, waar Elia bijzonder vereerd werd.