God laat je nooit met rust

Wat is het doel van je leven? De heersende opvatting is dat iedereen dat voor zichzelf moet bepalen. Meer dan ooit worden we aangemaand “ervoor te gaan” en “onze passies na te streven”. Maar wat is dat ‘ervoor gaan’ dan wel, als je reeds alles geeft wat je in je hebt? Als we eerlijk zijn, zouden we liefst van al met rust gelaten worden. En kunnen we onze passies wel ontdekken zonder de hulp van anderen (*)? En hoelang houden die passies dan stand? En spelen onze lotgevallen ook geen rol in de uiteindelijke betekenis van ons leven? Vaak zijn die lotgevallen zo heftig dat je de regie van je leven niet meer in handen hebt. En misschien zijn het onze nazaten die betekenis aan ons leven moeten geven.

Dat ondervond ook de profeet Jona, wiens feestdag we vandaag vieren. Jona krijgt van God een onmogelijke opdracht. Hij moet aan preventie doen. Hij moet de stad Ninive waarschuwen dat ze zich moet bekeren. Maar Jona wil met rust gelaten worden. Hij vlucht de andere kant op, als bootvluchteling naar het westelijk gelegen Tarsis. Het schip komt in een storm terecht en de bemanning ontdekt dat die storm het op Jona gemunt heeft. Jona raadt zijn medereizigers aan hem overboord te gooien om het schip te redden en zo gaat de storm inderdaad liggen. Maar Jona wordt opgeslokt door een walvis en verblijft drie dagen in diens binnenste. (In het evangelie vergelijkt Jezus zijn nakend ‘sterven’ uitdrukkelijk met het walvisverblijf van Jona.) Hij wordt uiteindelijk door de walvis op het strand gespuwd en voert alsnog zijn opdracht in Ninive uit. Met zeldzaam succes zo blijkt, want de inwoners bekeren zich echt. Maar daardoor blijft het nut van Jona’s werk als preventie-adviseur zo goed als onzichtbaar. Dat is het noodlot van al wie aan preventie doet. Jona gaat mokken onder een ricinusboom, maar weer laat God hem niet met rust. De ricinusboom verliest zijn bladeren en Jona krijgt er van God nog een totaal ondraaglijk-onverdiend lesje bovenop. Dat is tamelijk gebruikelijk in het Oude Testament (zie ook mijn blog over Job).

Maar het verhaal illustreert dat we het doel van ons leven net NIET meester zijn. Het doel van ons leven wordt ons door de strot geramd, hetzij door onze lotgevallen, hetzij door onze medemensen, hetzij door God. Als bijbelpersonage is Jona alles behalve volmaakt. Maar voor mij is hij een held. En als Jona geen goed profeet was geweest, had hij die onmogelijke opdracht waarschijnlijk niet gekregen. Als profeet en als mens van goede wil, word je nooit met rust gelaten, ook al verlang je naar rust. Er is een Brussels spreekwoord dat als volgt luidt: “Als je denkt je werkloosheidssteun te gaan afhalen, dan ben je nog niet zeker dat ze je ook daadwerkelijk zullen betalen” (As ge peist van a chômage gon t’hole, saa de ni zekerst da z’a gon betole.) Welnu, ik beschouw dit als de grootste volkswijsheid die er bestaat. Je beloning voor je volgende zware inspanning is dus geen palmboomvakantie, maar een nieuwe onmogelijke opdracht. Niet in het genot maar in je persoonlijke veerkracht is het doel van je leven te vinden.

Ik verwijs ook naar: Beschleunigung en (*) Dreamerswho do.

Afbeelding:  jorisvo / Shutterstock.com