De Schreeuw om Aandacht

In de behoeftepiramide van Maslow komt het woord aandacht niet uitdrukkelijk voor. Het heeft wel te maken met sociale interactie en erkenning. Maar vandaag is aandacht misschien wel het meest begeerde goed omdat we allemaal menen te weinig aandacht te krijgen. Dat heeft te maken met de versnelling van het maatschappelijk leven en de netwerkverslaving. We razen maar door aan 120 km/u en 10 Megabit/s; we menen aandacht te schenken aan anderen maar in werkelijkheid zijn we vooral met onszelf bezig. Aandacht is de heilige graal van het geluk geworden en al onze bezigheden zijn vaak een schreeuw om aandacht.

Aandacht betekent ook alles in de politiek en de media. Aandacht is zo vluchtig dat ze onmiddellijk verdwijnt als je niet steeds opnieuw de aandacht trekt. De huidige president van de Verenigde Staten wist dat zeer goed tijdens zijn campagne. In het bedrijfsleven wordt het steeds moeilijker de aandacht van medewerkers geconcentreerd te houden op een bepaald projectwerk. Het probleem is vaak niet de kennis of de werkkracht, maar wel de gebrekkige weerstand tegen afleiding. Ook in het onderwijs is dat zo. Vele kinderen haken af, niet omdat ze te lui of te rebels zijn maar omdat ze te weinig persoonlijke aandacht krijgen van hun ouders en hun leraars en omdat hun eigen aandacht al te gemakkelijk getrokken wordt door minder educatieve demonen.

Aandacht is een teken van liefde en liefde vergt aandacht. Maar aandacht vergt dus tijd en energie, we moeten onze prioriteiten zorgvuldig kiezen. En in deze blog ben ik weer eens aan het bewijzen dat ik goed ben in de theorie (in dit geval van de aandacht). Maar in de praktijk moet ik vaak tot mijn schade en schande vaststellen dat ik meestal faal tegenover mijn meest dierbaren (echtgenote, kinderen, ouders). Een magere troost is dat dat bij de meeste mensen die ik ken ook zo is: ze hebben zelden spijt over teveel aandacht voor een verre vriend en bijna altijd spijt over hun gebrekkige aandacht voor de meest nabije geliefden.

Een speciale vorm van aandacht is de oplettendheid of het attent zijn. Het is tegelijk een deugd en een sociale vaardigheid. Oplettendheid is aandacht voor de ogenblikkelijke gevoelens en behoeften van de medemens en de wil om daarmee rekening te houden.

Foto: zijkant Beursgebouw Brussel ©Wim Lahaye