Wetenschap als Roeping

Dit boek van prof. Geert Vanpaemel vertelt het verhaal van 200 jaar Faculteit Wetenschappen aan onze KU Leuven. De titel is goed gekozen. Een roeping is in het hedendaagse wereldbeeld vaak een interne passie of een bijzondere gedrevenheid. "Gedreven door nieuwsgierigheid" is vandaag de leuze. In een uitgesproken traditioneel katholiek denkkader was roeping vaak een goddelijke zending, een opdracht om een blijde boodschap te verkondigen zoals een priester of een missionaris. En er zijn zeker professoren geweest die de ontwikkeling en het onderricht van hun wetenschap als zo’n goddelijke zending beleefd hebben. Maar uiteindelijk gaat het over dezelfde gedrevenheid in een veranderde Weltanschauung . Het viel me op dat die gedrevenheid altijd zeer groot geweest is.

Wat een faculteit wetenschappen aan een katholieke universiteit boeiend maakt is de spanning tussen geloof en rede. De professoren bleken toch meestal bij de les van de wetenschap zelf te blijven. Als er dan toch druk kwam iets over geloof te concluderen, dan kwam die druk toch meestal van buiten de faculteit. Zeer interessant was de strijd van professor Henri de Dorlodot tegen aartsbisschop Mercier en de paus inzake de evolutieleer van Darwin. Deze David-tegen-Goliath strijd had iets weg van de historische strijd van Galilei tegen het pauselijk gezag.

Interessant is ook de wordingsgeschiedenis van de “speciale scholen voor ingenieurs”. Dat die er in Leuven zouden komen was aanvankelijk niet evident. Een citaat uit het boek dat de tijdgeest weergeeft: “In Luik en Gent kwamen de toekomstige ingenieurs gemakkelijk in aanraking met het oprukkende materialisme. De Leuvense ingenieurs zouden als apostelen in het industriële landschap nuttig werk kunnen leveren.” Dit laatste vreemde zinnetje zegt ook iets over mijn wortels en mijn roeping. Mijn grootvader zaliger Armand Van Hoof was mijningenieur, maar werd hoogleraar sterrenkunde aan de faculteit Wetenschappen. In zijn laatste levensdagen koesterde hij een nostalgie naar het industriële landschap van zijn jeugd, een landschap dat hij slechts indirect, vanuit het ‘verre’ Leuven, heeft kunnen dienen door les te geven aan toekomstige ingenieurs. (Mijn novelle de Terugkeer van een Legende speelt zich af in dit industriële landschap.) Hij overleed op 7 februari 1989, vandaag precies 32 jaar geleden.

Ik verwijs ook naar Het Licht van de universiteit en naar de Lessen voor de 21^ste eeuw.