De lancering van de Vlaamse Canon kan gerust in de Vlaamse Canon opgenomen worden. Nauwelijks was het idee geopperd, of een aantal geschiedkundigen liet prompt weten dat ze niet in canons deden. Ik heb daar wel begrip voor. Maar onmiddellijk kropen ook enkele journalisten in de pen om voor de vijftigste keer te laten weten dat de Guldensporenslag niet echt Vlaams was (dat wist ik al maar het blijft zeer betwistbaar: wat is trouwens 'Vlaams' genoeg om zo genoemd te mogen worden?) en dat Jan Breydel broodjes americain verkocht aan de zijlijn (dat wist ik eerlijk gezegd niet). En dat onze missionarissen neerkeken op hun "zwartjes" (dat hadden we nooit gedacht).
Waarom zo’n allergische en verkrampte reacties? Ruimdenkend
Vlaanderen trok zich onmiddellijk terug in haar comfortzone van oikofobie en identiteitsbestrijding.
Een verzachtende omstandigheid was dat er niet vanaf het begin
duidelijk was bepaald wat de bedoeling was en vooral wat niet de
bedoeling was van de Vlaamse canon. Maar het voorstel kwam uit de politieke
hoek van wantrouwen. Het roept de klassieke vragen op: bestaat er zoiets als een Vlaamse
natie? En bestaat er ook een
Vlaamse identiteit? En een Vlaamse cultuur? En hoe kan je daar een
geloofwaardige canon over samenstellen, in het volle besef dat geloofwaardigheid
een uiterst nabije versheidsdatum heeft in deze dagen?
Ik denk dat de Vlaamse Canon een kans biedt om het cultureel
debat in Vlaanderen te voeden. De bedoeling kan niet zijn om tot een onwrikbaar
geheel te komen. De bedoeling is wetenswaardigheden met elkaar te delen. Ik denk dat we dit niet zozeer moeten doen voor de inburgering. Het
is vooral nuttig voor de ingeburgerde Vlamingen zelf. Zij kunnen de
culturele nieuwsgierigheid aanwakkeren, onbekende parels in onze cultuur ontdekken
en samen met oude en nieuwe medeburgers genieten van nieuwe inzichten. Er mag natuurlijk over
natie, identiteit, waarden en fouten uit het verleden gediscussieerd worden. Dat is echt niet staatsgevaarlijk maar
ik verwacht daar vandaag weinig heil van. Het mag de polarisatie niet verder voeden - het moet verbinden. Cultuur kan balsem zijn op kwetsuur.
Ik zou dus over Vlaamse cultuur praten en bij uitbreiding ook over
cultuur in de Lage Landen. Ik probeer in de volgende weken mijn canon te laten weerklinken.
Zie ook mijn blog over nationale mythes en symbolen.
Foto: 'Geografisch' middelpunt Vlaanderen ©Wim Lahaye
Geen opmerkingen:
Een reactie posten