dinsdag 19 maart 2024

Ode aan de kwantummechanica


De kwantummechanica gaat over het gedrag van kleine deeltjes zoals elektronen. Dat blijkt belangrijk te zijn voor ingenieurs wanneer zij zich met halfgeleiders bezighouden. Zo kwam ik zelf in aanraking met dit exotisch vak bij het maken van mijn eindwerk in 1988.

De kwantummechanica laat er geen twijfel over bestaan: alles is onzeker. Enerzijds is dat een domper op de feestvreugde van de wetenschap. Op het einde van de negentiende eeuw leek het erop dat de wereld deterministisch was en dat de wetenschap alles kon begrijpen en voorspellen. We ontdekten sindsdien contra-intuïtieve fenomenen en onzekerheidsprincipes. De kat van Schrödinger was niet meer te vinden waar we dachten.

Er is ook een goede kant. De kwantummechanica introduceert een zekere magie in de wetenschap. Het oeratoom van Georges Lemaître, de gedachte dat de kwantummechanica aan de oorsprong van ons bestaan zou kunnen liggen, maakt het zijnswonder misschien niet minder wonderlijk, maar toch al een beetje mogelijk in de wetenschappelijke sfeer. In de kwantummechanica is meten echt waar-nemen. De waarnemer heeft onvermijdelijk invloed op de meting die die verricht. Het gedachtenexperiment van John Archibald Wheeler suggereert zelfs dat de kwantummechanica een rol speelt in onze waarneming van de ontstaansgeschiedenis van ons heelal.

Het is misschien maar een dromerige gedachte, maar de kwantummechanica lijkt wel een wetenschappelijke basis voor de liefde. Net zoals in de liefde, is er in de kwantum-mechanica aantrekking, afstoting, ambiguïteit en onvoorspelbaarheid. Een collega van me stelde me ooit de vraag: "Hoe kan je zo zeker weten dat een atoom geen bewustzijn heeft?". Misschien is het gedrag van kleine deeltjes onvoorspelbaar omdat ze bewustzijn hebben. Alles Leben ist eins. Maar dat is geen wetenschappelijk gefundeerde bewering.

Ik verwijs ook naar mijn blogs: “Het ontstaan van de tijd” en “De natuur van licht”.

Afbeelding van WikiImages via Pixabay

Geen opmerkingen:

Een reactie posten