Stilte

Een Zwitserse futuroloog (*) beweerde dat ruimte, tijd en stilte de meest kostbare goederen worden in onze maatschappij. Dat is vreemd, want het zijn dingen waar je strikt genomen niets voor moet doen. Je moet gewoon vermijden dat je medemens alle ruimte, tijd en stilte inneemt, maar precies dat is zo moeilijk.

Onze dolgedraaide maatschappij heeft het al lang moeilijk met stilte. In kleinere groepen moet iedere stilte noodzakelijkerwijs opgevuld worden met oeverloos gezwets en in grotere openbare gelegenheden wordt de achtergrondmuziek altijd zo luid gezet dat je elkaars gezwets zelfs niet meer verstaat. Dat is een oud zeer. Het nieuwe probleem is dat we door onze netwerkverslaving zelfs het kortste ogenblik van stilte opvullen. We voelen ons hulpeloos als we onszelf ontmoeten zonder navelstreng naar de luid schreeuwende data-oceaan van het internet. Het is nooit meer stil in ons hoofd. Dat leidt tot een toenemend gezondheidsprobleem, zeg maar een pandemische situatie. 

Het gebrek aan stilte in de maatschappij is nochtans niet nieuw. De woestijnvaders waren bereid de maatschappij te verlaten en sprinkhanen te eten om stilte te vinden. Hun levenswijze heeft zich kunnen doorzetten in onze kloosters. Thomas a Kempis waarschuwde al voor geklets en bepleitte stilte en bescheidenheid als weg naar God. Naar verluidt lezen sommige ordes tijdens het middagmaal een tekst uit het evangelie om onzinnig geklets aan tafel te bestrijden. Ik vind dat een mooi gebruik en heb er al van gedroomd dit in onze bedrijfskantines in te voeren.

Bezinning en gebed zijn bij de meeste tijdgenoten in vergetelheid geraakt en in het onderwijs zien we daar nu de desastreuze gevolgen van. Meditatie geniet wel een toegenomen belangstelling. Als je het ooit geprobeerd hebt, ondervind je hoe moeilijk het is om voor jezelf gedurende twintig minuten een plek van stilte te creëren. Zelfs al ben je van goede wil, je omgeving moet het je gunnen. Stilte kan je eigenlijk niet creëren, je kan slechts een vluchtruimte zoeken tegen het lawaai. Laten we elkaar dus wat meer stilte gunnen.

Ik verwijs ook naar mijn blogs: "Een weg van verstilling" en "Bemoaned Benefits of Boredom".

(*) Ik kon zijn naam niet terugvinden. Suggesties welkom.

Foto: Wadi Rum woestijn Jordanië 1988 ©Wim Lahaye