De herinnering is een vorm van hoop

Dit essay van professor Ludo Abicht draagt als ondertitel: Vlaanderen in de postmoderniteit. De auteur herinnert ons eraan dat de Vlaamse Beweging in haar oorsprong een beweging van sociale emancipatie was. Het ging over het opklimmen van Vlaamse frontsoldaten, boeren, arbeiders en opkomende intellectuelen tot volwaardige burgers in dit land. Die sociale bekommernis riskeert vergeten te worden, nu dat volwaardig burgerschap bereikt is (mijn bewering).

“De herinnering” aan vroeger tijden is echter belangrijk omdat ze de Vlaming aanspoort sociaal bekommerd te blijven over wie nu nog niet als volwaardige burger erkend wordt. De Vlaming die zich herinnert dat zijn voorvader als “sale Flamand” door het leven ging, zou vandaag bekommerd moeten zijn over degene die nu de “vuilen Turk” genoemd wordt. Voor Ludo Abicht is het duidelijk: “Wie de volle menselijkheid van de ander op basis van secundaire criteria (huidskleur, religie, afkomst, geslacht) afwijst, verliest zijn eigen menselijke waardigheid of doet haar tenminste geweld aan. Zeer terecht verzet Abicht zich tegen de automatische associatie van ‘Vlaamsgezind’ of Vlaamse Beweging met rechts. Hij stelt tegelijk dat de politiek van de ‘beroepsdemocraten’ (=de politiek correcte opiniemakers) om Vlaams met rechts te associëren, precies in de kaart speelt van de rechtse partij(en) die men meent te moeten bestrijden.

Dit essay werd 25 jaar geleden geschreven maar is nog zeer actueel. We kunnen vandaag alleen maar vaststellen dat de Vlaamse Beweging geëvolueerd is van een emancipatie-beweging naar een beweging die de verworvenheden van de ‘hardwerkende’ Vlaming beschermt. Daar is op zich niets mis mee als men zelfkritisch blijft. Ten eerste heeft onze ‘hardwerkendheid’ wel mythische proporties aangenomen, terwijl andere naties beslist niet minder aan de slag zijn. Ten tweede moet de bescherming van verworvenheden proportioneel blijven en rekening houden met wie onze hulp nodig heeft. Maar de gepercipieerde ‘verrechtsing’ van de dragers van de Vlaamse gedachte is geen typisch Vlaams fenomeen. Ook in andere landen en naties bestaat een tendens naar ‘rechts’, zeg maar naar betere vermogensbescherming en strengere ordehandhaving. Ik begrijp die behoefte wel maar echte orde en veiligheid zal er alleen komen met sociale gerechtigheid, zoveel is zeker. Ik geloof dat die sociale gerechtigheid er vandaag niet is.

Overtuigde Vlamingen zouden moeten beseffen dat zij de enige hoop vormen op sociaal-economische vooruitgang van de gepercipieerde ‘tweederangsburgers’ van ons land. Waarom niet het roer omgooien, van de nood een deugd maken, en volop kiezen voor de sociale ontwikkeling van onze voorsteden? Dat moet beter kunnen dan met dansgroepjes in de stad. Ik klink hier misschien paternalistisch, maar de hardwerkende elite van Vlaanderen moet hierin betrokken worden want de sociaal zwaksten kunnen zichzelf niet met hun haar uit het Brusselse moeras trekken. Het zou goed zijn voor onze economie, voor onze veiligheid, voor de status van het Nederlands in Brussel en voor het Vlaams imago in binnen– en buitenland.

Ik verwijs ook naar mijn blog over het Golem-effect.