Ja en neen, hij was wel briljant volgens de overlevering maar het ging niet om het briljant zijn zelf; hij werd vooral geroemd om zijn plichtsbesef, een vergeten deugd en zoals u intussen wel weet zijn vergeten en verzwegen deugden een geliefkoosd thema van de Zwijger.
Wat gaat een mens zoal als zijn plicht beschouwen? Het gaat altijd over het waarmaken van een of ander engagement dat men aangegaan is. Dat kan een engagement zijn tegenover anderen of een engagement tegenover zichzelf, bijvoorbeeld om iets te studeren en iets te worden. Men volgt dan een eigen roeping of passie. De laatste tijd worden mensen vooral aangespoord hun eigen passies na te streven. Daar is niets mis mee, als die passies niet veranderen met de wind en als eerder aangegane verplichtingen tegenover anderen ook nog mogen meetellen. Maar vandaag leven we in een eigenzinnige 'Steve Jobs-cultuur' en ik beweer dat je met die cultuur geen samenleving kan opbouwen.
Plichtsbesef heeft wel een slechte naam gekregen. Dat komt omdat plicht nu verward wordt met dwang. Dwang komt van buitenaf, maar plichtsbesef groeit van binnen uit. Op zich hoeft een plicht ook niet onaangenaam te zijn. Maar wie in deze dolgedraaide aandeelhouderseconomie plichtsbesef toont, riskeert een burn-out en krijgt steevast te horen dat hij verkeerd bezig is. Dat komt door een gebrek aan plichtsbesef bij de werkgever, gecombineerd met een onbewuste nalatigheid bij de werknemer inzake zelfzorg.
Inderdaad, als de capaciteit van een mens eindig is, dan moet ook het plichtsbesef eindig zijn. Die eindigt dan waar de mens voor een onmogelijke opgave staat. En zoals we al weten van de Fransen: "A l'impossible, nul n'est tenu."
Ik verwijs ook naar mijn blogs: "Onderwijs, cultuur en deugdzaamheid" en "Ode aan de discipline"
Geen opmerkingen:
Een reactie posten