Het Rooms-Katholicisme, een ongelooflijke godsdienst

Dit boek van professor Herman De Dijn is een baken in deze tijd van verwarring rond wat godsdienst, Kerk en geloof precies is. Een belangrijk gegeven daarbij is de teloorgang van de godsdienst-praktijk en de bijhorende vroomheid, een woord waarvan de meeste mensen zelfs de betekenis niet meer kennen.

De auteur wijst op enkele typische kenmerken en misverstanden van onze tijd. Zo is er de twijfel aan de historiciteit van Bijbel-verhalen. Die historiciteit is nooit een onafhankelijke ondersteuning van het geloof geweest en een mogelijk gebrek aan historiciteit kan dus ook niet tot een omverwerping van het geloof leiden. De godsdienst bedient zich van een symbolische taal, een taal die dichter bij literaire kunst aanleunt dan bij wetenschap. Het heeft dan ook geen zin het geloof aan een wetenschappelijke analyse te onderwerpen. De auteur ziet ook geen heil in een cerebrale ontmythologisering van de godsdienst-verhalen want dat ontneemt net de kracht aan onze broodnodige rituelen en sacramenten.

Het is een knettergek idee dat iedereen zelf maar de zin van zijn eigen leven moet bepalen. Het leidt tot algemene desoriëntatie, psychose en wanhoop. Godsdienst had het gezag en heeft nog steeds het vermogen de zielen naar een gemeenschappelijk punt te richten dat het individu overstijgt, en dat het individu op die manier bevrijdt van eigen narcisme. Dat kan een authentiek gemeenschapsgevoel opleveren. Dat betekent niet dat we godsdienst moeten belijden vanuit een utilitaire bekommernis voor de mentale volksgezondheid. We belijden godsdienst vanuit ons hart. Het huidige sciëntisme gaat te ver omdat wetenschap niet thuishoort in het domein van religie. Wonderverhalen hebben iets te maken met de menselijke beleving en moeten dus niet wetenschappelijk geanalyseerd worden.

Ik blijf de oorverdovende stilte van de katholieke intellectuelen op dit terrein merkwaardig vinden. Gelukkig hebben we in Leuven nog enkele uitzonderingen. Tegelijk blijf ik hoopvol, want de kern van het geloof kan niet onderuitgehaald worden door wat de mensen zeggen of doen, en dus ook niet door wat de bedienaren van de Kerk zeggen of doen.

Ik verwijs ook naar mijn blogs ‘De schoonheid van het geloof’ en naar ‘The Heart of the Matter’. Ik heb nog andere boeken besproken van prof. Herman De Dijn.