dinsdag 7 februari 2023

Schoonheid versus Koelheid


Vinken zijn mooi. Ze hebben prachtige kleuren. Ze zingen ook mooi. Het zijn niet alleen mensen die dat vinden. De vinken zelf vinden dat ook. Mooi zijn is hun strategie om partners te vinden. Maar vinken zijn niet goed in het verjagen van indringers. Dat is niet erg, want bij vinken valt doorgaans weinig te rapen.

Kraaien en raven zijn niet mooi. Ze zingen ook niet mooi. Ze weten dat ook van zichzelf. Maar ze willen niet mooi zijn, ze willen er vooral cool uitzien. Het zijn aaseters. Bij hen is wel wat te rapen. Ze moeten net indrukwekkend lelijk zijn om andere vogels af te schrikken. Ook op mensen mist dat zijn effect niet. In de Tower van Londen hield men raven, niet omdat zij mooi waren, maar om de vijanden van de staat angst in te boezemen.

Ook bij de mensen zijn er vinken en kraaien. Je hebt er die er mooi uit willen zien. Dat zijn de vinken. Je hebt er die er cool uit willen zien, dat zijn de kraaien. De vinken zijn kwetsbaar en dat is de prijs die zij betalen voor hun schoonheid. De kraaien willen liever lelijk zijn dat dat iemand hen iets afneemt. Wie arm is, is liever vink. Wie rijk is, is liever kraai.

Alleen in Afrika en IndiĆ« dragen een aantal mensen nog mooie kleurrijke klederen. Het zijn de overgebleven vinken van onze tijd. Een ander extreem voorbeeld, de Hell’s Angels, horen eerder bij de kraaien. Je kan ze maar moeilijk voorstellen in kleurrijke kostuums. “Gehuld in lawaai en in lelijke, leren broeken”, zoals in het liedje van Noordkaap, willen ze vooral koel en stoer zijn om hun territorium te verdedigen. Dat moet hun vijanden op een afstand houden.

Terugkijkend naar de mode van de jaren ’60, mijn droomperiode, heeft onze mode in de loop van de jaren helemaal de kant van de kraaien gekozen. Ik vind dat jammer. Het kleurrijke is weg, zwart is de hoofdtoon. Stijl heeft plaats gemaakt voor stijlloosheid, schoonheid voor lelijkheid. De jeugd koopt voor veel geld kledij die je vroeger eerder bij landlopers of cowboys zou verwachten. Dat de dassen vroeg of laat moesten verdwijnen, is logisch. Aan alles komt een einde. (Sinds 1750 dragen we ook geen Spaanse kragen meer.) Maar er is niets kleurrijks in de plaats gekomen.

Waarom is dit gebeurd? Daar zijn sociologische en commerciƫle redenen voor. Sociologisch, omdat we op de werkplaats eerder koel dan aantrekkelijk willen overkomen. Zeker bij de dames is dit begrijpelijk, maar toch ook jammer. Commercieel, omdat lelijke kledij goedkoper is in de productie dan mooie kledij. Waar jongeren kledij kunnen kiezen is dat een dubbel gewin voor de mode-industrie. Ze kiezen afzichtelijke uitgerafelde broeken en hoodies om cool over te komen bij hun peers, als de ouders het maar lelijk vinden. De mode-industrie speelt dankbaar in op hun wensen.

Lees ook “When we start to celebrate ugliness, we become ugly too.” en “De stijl is heel de mens”.

Foto: 2022 ©Wim Lahaye

Geen opmerkingen:

Een reactie posten