Zondagmorgen

De jaarlijks terugkerende liturgie is een verborgen hoeksteen van onze beschaving. We zijn ervan vervreemd maar het is een wonderlijk gegeven: de beleving van de verschillende "missen" en hun geloofsinhouden doorheen het kerkelijk jaar. Ik herkende in Willem Jan Ottens boek ‘Zondagmorgen’ mijn eigen vreugde van de feestdagen. De auteur merkt op dat het woord geluk nauwelijks in de zondagsliturgie voorkomt. Het gaat vaak wel over vrede, vreugde, vergeving, verzoening maar niet over ‘geluk’ dat in onze hedendaagse cultuur zo centraal staat. Geluk staat wellicht te dicht bij het Romeinse fortuna dat vooral op werelds geluk wijst. Hemels geluk wordt met het woord zaligheid beschreven.

Het christendom zit vol ongerijmdheden die je niet vanaf dag één begrijpt. Wie in de wekelijkse geloofspraktijk staat, kweekt zich ‘symboolbewuste spieren’, een soort ontvankelijkheid voor beeldspraak of ook een aanvoelen van werkelijkheden die alleen met merkwaardige symbolen te duiden zijn. Onze Zeitgeist heeft de geloofspraktijk afgezworen en betaalt daarvoor de prijs van een sentimentalisering en therapeutisering bij alle nodige verwerking van gevoelens.

Dit boek toont ook goed aan dat geloofspraktijk niet zomaar een gevolg is van een eigengereide beslissing om te geloven. Omgekeerd ontstaat het geloof net door een overgave aan de praktijk van het geloven en die praktijk is dan toch vooral gericht op de navolging van Christus hoe ongehoord dat vandaag ook mag zijn. Het vergt een beetje genade om dat te kunnen navoltrekken. (‘Nachvollziehen’ bestaat helaas nog niet in het Nederlands, maar ik wil hier wel een poging wagen om dat euvel te verhelpen.)

Overigens ben ik van mening dat de zondagsrust in ere gehouden moet worden.