Prestatie-afhankelijke Liefde

In een vorige blog de paradox van de ambitie schreef ik al dat ‘de ambitie’ overal de pan uitrijst. Ik bedoel daarmee dat de ambitie en de verwachtingen van heel wat mensen te hoog gespannen zijn. Zelfs diegenen die geen leidinggevende functie in een bedrijf ambiëren, willen wel minstens de Mount Everest beklimmen of een zangcarrière beginnen via de Voice van Vlaanderen. Nu start iedere grootse realisatie natuurlijk met een beetje gebrek aan realiteitszin, anders zouden die grootse realisaties misschien nooit tot stand komen. Toch is er een probleem als veel mensen overspannen raken door overspannen verwachtingen. De vraag is dan waar die overdreven ambitie en overdreven verwachtingen dan wel vandaan komen.

In the Book of Life staat een interessante aanzet: we zijn misschien wel zo ambitieus omdat we de kinderen zijn van snobs. Snobs niet in de enge betekenis van zogenoemde nouveau-riche mensen die zich als adellijk wil voordoen, maar snobs in de ruime zin van "iedereen die zich hogerop wil werken door dingen na te jagen die de andere ‘snobs’ ook najagen". Zoals eerder besproken, kennen snobs status-angst en zijn ze erg bevreesd voor de gevolgen van het Matteüs-effect. Snobs, zo stelt the Book of Life, kunnen hun kinderen (en zichzelf) pas beminnen als ze aan bepaalde excellentie-criteria voldoen. Een gewoon leven is geen optie. Een buitengewoon leven is het minimum dat je moet bereiken om bemind te worden. De druk op kinderen is dan ook zeer hoog. Mislukken is geen optie. Snobs maken dat duidelijk door hun kinderen (en zichzelf) niet te beminnen als ze niet presteren. Waarom doen ze dat zo? Uit liefde voor hun kinderen.

Het is natuurlijk interessant om vast te stellen dat wie de lat hoog legt, inderdaad meer bereikt met zijn kinderen. Maar er is een probleem als je niet over die lat geraakt. Kan je nog bemind worden omwille van wie je bent? Het verklaart waarom vele jongeren afhaken. Maar er is ook een probleem als je wél over de lat geraakt. Er komt immers een nieuwe lat. En daarna weer een nieuwe. En op een dag bezwijk je toch en dan moet je jezelf opnieuw leren beminnen, niet omwille van wat je bereikt hebt, maar omwille van wie je bent en wat je misschien alleen maar geprobeerd hebt te bereiken.