dinsdag 1 augustus 2017

Aan de rand van de wereld

Dit boek van Michael Pye draagt als ondertitel “Hoe de Noordzee ons vormde”. Het beschrijft het dagelijkse leven rondom de Noordzee, vanaf de Romeinse tijd tot en met de Nieuwe Tijd, met veel aandacht voor de onbekende vroege Middeleeuwen.

Interessant is de overgang van het Romeinse heidendom naar het vroegmiddeleeuwse christendom. Die overgang verliep in de praktijk veel naadlozer dan we gewoonlijk denken, met een periode van co-existentie tussen de twee godsdiensten bij de Friezen. Je maakt er o.a. kennis met Beda Venerabilis, die als verlichte geest veel opgetekend heeft over het leven in de achtste eeuw. Boeken waren in die tijd kunstschatten die per schip van de ene naar de andere plaats reisden. Interessant is ook de rol van de Vikingen, die tegelijk krijgers en handelaren waren en die sommige steden hebben doen ontstaan.

De auteur toont aan dat de maritieme bedrijvigheid en de handel in en om de Noordzee een doorslaggevende vorm gegeven hebben aan het Europa dat we vandaag kennen, wellicht veel meer nog dan de landoorlogen tussen koningen en generaals. De Middeleeuwen waren weliswaar "duister" omwille van het grote lijden dat de pest veroorzaakte, maar het was toch een tijd waarin belangrijke ontwikkelingen hebben plaatsgevonden en het zijn precies die ontwikkelingen die de kennisexplosie in de Nieuwe Tijd mogelijk gemaakt hebben.

Het boek bespreekt het belang van de visserij en de handel, het ontstaan van de Hanze, het verschijnsel mode, de verspreiding van kennis. De auteur wijst op het belang van de handel voor een meer gevorderd gebruik van de wiskunde en de volkstaal in het geschreven woord. De onzekerheid van het dagelijkse leven werd steeds meer beheerst door middel van gegevensregistratie en officiƫle documenten, zoals identiteitsbewijzen, eigendomsbewijzen, akten en aandelen. Michael Pye haalt talloze voorbeelden aan van mensen die op een of andere manier voordelen wisten te halen uit nieuwe manieren van werken.

De geschiedenis van het dagelijkse leven is misschien veel belangrijker dan de geschiedenis van de machthebbers. Wellicht is ook vandaag de invloed van politici op ons dagelijks leven minder groot dan we denken. Handel en wandel zijn veel belangrijker. Zo beseffen we in Vlaanderen nog te weinig hoe belangrijk de maritieme bedrijvigheid voor onze welvaart is.

Ik verwijs ook naar mijn blogs: “Oranje tegen Spanje” en "Strijd om de Stroom". 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten