Ontreddering

Vorige week het overlijden van een succesrijk zakenman (Steve Jobs). Deze week de opkomst van de indignados. Wat deze nieuwsfeiten gemeen hebben is dat ze de graad van ontreddering in onze maatschappij illustreren.

Steve Jobs was uitgegroeid tot een profetische figuur, bijna spiritueel leider voor velen. Heb je succes in het leven, dan kan je natuurlijk je boodschap met veel meer credibiliteit verkondigen dan anderen, die geen succes hebben. Maar de Stanford speech van Jobs laat toch iets meer zien dan het succesverhaal van Apple. Hier zien we iemand die een boodschap heeft en die zich bewust kwetsbaar opstelt om die boodschap te brengen. Het spreekt mensen aan die op zoek zijn naar een richting. Een treffend en typerend citaat van een fan, Amerikaanse stijl, was: "The only man who knew what he was doing, has died."

De ontreddering van de indignados is niet dezelfde ontreddering. Het gaat hier niet over een zoektocht naar spiritueel leiderschap maar over bloednuchtere ernst: brood op tafel voor onze kinderen. Maar er is dezelfde ontreddering en ontgoocheling over onze leiders. Men observeert een gebrek aan bezieling, een graaicultuur, een individualisme gekoppeld aan perfectionisme voor het eigen ik en onverschilligheid voor het algemeen belang, een leiderschap dat geen risico´s neemt en geen idealen nastreeft.

Het klinkt misschien wat negatief. En je kan van je leiders niet verwachten wat je in je eigen leven niet op kleine schaal waarmaakt en beleeft of doorgeeft aan je kinderen. Ikzelf zie ook zeer vele geëngageerde mensen die weerstaan aan het cynisme. Maar de spanning in onze maatschappij stijgt en het kan uiteindelijk ook tot een tabula rasa leiden. Laten we hopen dat we de positieve verworvenheden van onze maatschappij kunnen behouden.