De Emmaüsgangers

Het verhaal van de Emmaüsgangers is één van de meest warm-hartelijke verhalen uit de Bijbel. Openheid, vriendschap, gastvrijheid en gezelligheid staan centraal. Het is een verhaal van ontmoeting en herkenning.

Ter herinnering: Twee goede vrienden zijn na de dood van Jezus op weg van Jeruzalem naar Emmaüs. Merkwaardig is dat geen van beide vrienden eerder in het evangelie vernoemd wordt. We vernemen alleen dat één van hen Kleopas heette. Onderweg ontmoeten ze een derde sympathieke man, die niet op de hoogte lijkt te zijn van wat er zopas in Jeruzalem gebeurd is. (Vandaag zou je zeggen dat de brave man geen Internetverbinding had.) Het gesprek verloopt zeer hartelijk, zozeer zelfs dat eerstgenoemde vrienden er bij de derde man op aandringen ’s avonds met hen te blijven eten. Maar tijdens dat avondmaal herkennen ze Jezus zelf in die derde man “bij het breken van het brood”. Toch ontsnapt deze Jezus op een of andere manier weer aan hun gezicht.

Dit verhaal is helemaal anders dan het verhaal van Thomas dat we typisch op Beloken Pasen horen. In het verhaal van Thomas ligt de nadruk sterk op de fysieke herkenning van Jezus. In dit verhaal van de Emmaüsgangers lijkt de nadruk meer te liggen op de geestelijke herkenning van Jezus. Geen enkel detail in dit verhaal wijst zelfs op een fysische gelijkenis. Er wordt niet gesuggereerd dat de derde man op Jezus geleek. Er staat alleen: "..ze herkenden Hem bij het breken van het brood..”, alsof dat het belangrijkste en misschien wel enige herkenningspunt was.

Het verhaal doet ook geen enkele moeite om de eerste vaststellingen: “het was een vreemdeling die niet op de hoogte was ..” terug te ontkrachten, te verklaren waarom Jezus niet onmiddellijk herkenbaar was of te suggereren dat die derde man geen andere persoon dan Jezus kon geweest zijn. In principe kon dit verhaal perfect over drie 'gewone' mensen gegaan zijn en misschien was dat ook wel zo. De Kerk heeft ook nooit beweerd dat Jezus geen gewone man was, zij het dat Hij natuurlijk ook ongewone trekken vertoonde. Het verhaal zegt alleen dat de harten van de Emmaüsgangers van vreugde hadden gebrand tijdens de warme gesprekken van die namiddag en blijkbaar had dat volstaan om uiteindelijk in deze ontmoeting te geloven.

Dit verhaal zegt iets over de ware betekenis van Pasen. Bij het verlies van een dierbare kunnen we onze veerkracht terugvinden door te letten op belangrijke details bij onze medemensen. Breken van brood is zo’n belangrijk detail. En dat detail is ook vandaag nog terug te vinden, niet alleen als een wekelijks ritueel op zondag maar ook onder de vorm van dagelijkse inzet van zovelen voor hun medemens. Het Emmaüsverhaal is een verhaal dat telkens opnieuw gebeurt als je er maar voldoende spirituele aandacht aan schenkt.

Afbeelding: Zvonimir Atletic,  reliëf op de doopvont van de Matheüskerk in Stitar, Kroatië