De roeping van Andreas

Dit is het mooiste beeldhouwwerk dat ik ken. Het is de preekstoel van de Sint-Andrieskerk in Antwerpen. Volgens de Schrift loopt Jezus langs het meer van Galilea en ziet daar twee vissers, Petrus en zijn broer Andreas. Hij spreekt hen aan en beweert dat Hij van hen “vissers van mensen” zal maken. Daarna doet Hij hetzelfde met Jacobus en zijn broer Johannes. “Terstond lieten zij hun netten in de steek en zij volgden Hem.”

Van Andreas weten we niet zoveel en dat maakt hem eigenlijk sympathiek. Petrus leren we in de rest van het verhaal veel beter kennen en wellicht omdat die Petrus wat eigenzinnig en koppig bleek te zijn, ging men ervan uit dat Andreas de eerste apostel was die Jezus volgde; hij is de zogenaamde “eerstgeroepene” van de apostelen.

De figuren zijn levensgroot gebeeldhouwd. Wat opvalt, is het buitengewone realisme van de figuren, hun houding, hun kledij, hun boot en hun netten. Naast de boot staat een overvolle mand vissen. Het hout is zo fijn gepolijst dat je denkt dat de vissen nog nat zijn. Ze buigen onder hun eigen gewicht zo realistisch om hun ruggengraat heen dat ze bijna uit de mand lijken te glijden.

Wat zo bijzonder is, is dat je helemaal rond dit beeldhouwwerk kan lopen en verschillende standpunten kan innemen. Als je zoals in foto 1 bij Christus gaat staan, zie je Andreas in een elegante en dynamische beweging op je toestappen. Zijn handen zijn helemaal open en naar de aarde gericht; hij laat alles in de steek. Petrus daarentegen houdt één hand aan de boot en één hand op de borst, een teken van twijfel. Wat zal Petrus uiteindelijk bewegen: de figuur van Christus of de volledige overgave van zijn broer, de beeldhouwer geeft er geen uitsluitsel over. We moeten achter Petrus gaan staan om het aan te voelen.

Laten we dat even doen, en dan maken we foto 2.  In dat geval kijk je met de ogen van Petrus en Andreas op de figuur van Christus, en dan begrijp je wat de bedoeling van de beeldhouwer was: het geroepen-zijn van de eerste apostelen bij de toeschouwer verwezenlijken. Het belang van deze eerste roeping kan niet overschat worden. Het is een beslissend moment. Jezus zou zonder zijn eerste volgelingen nooit geworden zijn wat Hij nog steeds voor ons is.

Ik verwijs ook naar mijn blog: De troost van de kunst - de kunst van de troost

Foto 1 Preekstoel Sint-Andrieskerk 6 maart 2025 ©Wim Lahaye (zicht op Andreas)

Foto 2 Preekstoel Sint-Andrieskerk 6 maart 2025 ©Wim Lahaye (zicht op Christus)