Niet bang voor Zwarte Sint

Sinterklaas en Zwarte Piet zijn nog steeds mijn beste vrienden. Toch hebben ze een paar gebreken. Dat Zwarte Piet niet deugt, wisten we al langer. Maar dat ook Sinterklaas niet helemaal onschuldig is, hebben we recent ontdekt en we verdringen het nog een beetje. De Sinterklaas traditie is nochtans een van de mooiste tradities die we in de Lage Landen hebben. Daarom reageren vele mensen geschokt op de hetze tegen Zwarte Piet en Witte Sint.

Wouter Van Bellingen, directeur van het Minderhedenforum en voormalig schepen van Sint-Niklaas, schreef vorige week een opgemerkt artikel in Kerk en Leven. Zwarte Piet loopt in ons land nog altijd minder kans om uitgenodigd te worden op een sollicitatiegesprek en meer kans om in de armoede te belanden. Wouter Van Bellingen wijt dat aan racisme en discriminatie. Ikzelf heb de neiging dat vooral te wijten aan sociaal-economische achterstand. Je merkt wel dat iedereen de neiging heeft de oorzaak bij de "anderen" te zoeken. Maar in werkelijkheid gaan beide factoren natuurlijk perfect samen in een vicieuze cirkel.  Sociaal-economische achterstand veroorzaakt racisme en racisme versterkt sociaal-economische achterstand. Daarom kon ik me helemaal vinden in de teneur van zijn artikel.

Het is niet alleen duidelijk dat de kansen op armoede en werkloosheid voor de etnische minderheden veel hoger liggen dan voor de witte meerderheid. Het is ook duidelijk dat de aanval op de witte Sint een noodkreet is en een poging om laatstgenoemde een beter geweten te schoppen en dat kan alleen waar het pijn doet: in zijn "bedreigde" cultuur.

Omdat ik een vurig verdediger ben van mooie tradities met christelijke wortels, vind ik dat een Witte Piet en Zwarte Sint perfect moet kunnen. De varietas is hier de beste garantie voor het behoud van de traditie omdat de varietas het vuur erin houdt. Cultuur is niet statisch maar dynamisch. Als cultuur statisch was, zouden we vandaag de Wilde Jacht van Wodan gedenken bij een oude eik. Verder is zo'n culturele verandering ook educatief. We tonen aan de kinderen dat een witte piet ook wel eens knecht kan zijn van een zwarte sint en het is vrijwel zeker dat de Lyciër Nicolaas van Myra ook minstens een getaande huidskleur had. Ten slotte tonen we aan dat we bereid zijn rekening te houden met de wensen van minderheden.

Maar dat is natuurlijk niet voldoende. Men kan zich misschien vrolijk maken om allerlei culturele details. Dat levert niets op als de witte kinderen nog steeds meer speelgoed krijgen dan de zwarte. Prioriteit moet dus liggen bij de aanpak van sociaal-economische achterstand én de discriminatie.

Ik verwijs graag naar mijn blogs "tradities" en "Armoede: oorzaak van alle problemen".

Foto: Sint-Nicolaasaltaar, OLV-kerk Dendermonde © Piet Van Hoyweghen