Onderwijshervorming is noodzakelijk

Zonder hervorming doorstaat geen enkel systeem de tand des tijds. Ook ons onderwijs niet. De redenering dat ons onderwijs tot het beste ter wereld behoort en bijgevolg geen hervorming nodig heeft, bevat drie fouten. Ten eerste, de premisse: behoort het wel tot het beste ter wereld? Ten tweede, als het tot het beste behoort, is dat dan te danken aan het systeem? Ten derde, waarom zou het beste systeem ter wereld geen hervormingen meer nodig hebben?

Ik noteer alvast volgende problemen met ons (middelbaar) onderwijs. Ten eerste, het algemeen vormend onderwijs ASO is niet zo algemeen vormend als men denkt. Je leert er wel over de heroïsche veldslag van Leonidas bij Thermopylae, maar je leert er niet hoe internetgegevens in een huis binnenkomen of hoe een centrale verwarming werkt. Over techniek kan men zich helemaal geen beeld vormen en met twee uurtjes natuurkunde in de hogere cyclus leer je zo goed als niets. Kan het waar zijn dat het TSO meer algemeen vormend is dan het ASO? Een beklemmende vraag.

Ten tweede, ons onderwijs beantwoordt niet aan de economisch - industriële behoeften van onze maatschappij. Nu hoor ik velen zeggen: "Haha, daar gaan we weer, de industrie gaat weer dicteren wat we moeten leren en 'zachte' kennis speelt geen rol!". Goed, maar waarom moet het ASO niets over economie bijbrengen? Is dat niet algemeen vormend? Waarom is de oprichting van een onderneming vandaag minder belangrijke leerstof dan de regering van Toetmosis III?

Ten derde, ons onderwijs is niet sociaal. Het beruchte watervalsysteem bevat geen opklauter-mogelijkheden. Nu vinden de succesrijken dit misschien fijn, maar een belangrijk deel van de bevolking speelt geen rol van betekenis in de maatschappij. Dat is zeer gevaarlijk voor de succesrijken. Hun conservatisme en hun zelfgenoegzaamheid zal hen zuur opbreken. Als de uitkeringen onbetaalbaar worden, zal oproer uitbreken.

Ten vierde, ons onderwijs is nog te weinig waarden-gericht, wereldgericht en toekomstgericht. Sociale integratie, engagement en internationale gerichtheid moeten een vaste grondslag krijgen. Het katholiek onderwijs was vroeger op missionering gericht. Nu wordt daar meewarig op teruggekeken. Er zijn nog wat obligate inzamelacties maar er is geen echt alternatief. Meer aandacht voor andere culturen en levensbeschouwingen is wel een positieve evolutie. Maar de opvang van kinderen uit andere landen blijkt nog zeer moeilijk. Ons onderwijs zal noodzakelijk uit haar regionale cocon moeten breken. Na het Bologna akkoord voor Europees hoger onderwijs moet er misschien een akkoord komen voor Europees middelbaar onderwijs? Ik verwijs ook naar een eerdere blog: opvoeding gewenst (Foto: shutterstock.com.)