Witte Donderdag

Het lijkt wel een gewone donderdag waarop de wereld blijft door-razen. Sommigen zijn aan het werk; anderen zijn met vakantie. Weinigen weten nog wat Witte Donderdag is. Dat is jammer, vooral voor de opgroeiende generatie. Het is eeuwenlang anders geweest. En er zijn nog altijd heel wat mensen voor wie deze dag een bijzondere betekenis heeft.

Toen ik in Luxemburg kwam wonen, ontdekte ik dat de dag daar “Gréngen Donneschdeg” (groene donderdag) genoemd wordt. In gans Duitstalig Europa wordt deze dag trouwens Gründonnerstag genoemd. In het Engels gebruikt men de term Maundy Thursday. U kan de talloze verklaringen voor deze namen gaan opzoeken maar u zal merken dat er vaak meerdere verklaringen zijn en dat de werkelijke oorsprong van deze namen in de nevelen van de tijd verborgen blijft.

Witte Donderdag is het laatste grote moment in Jezus leven; het laatste moment waarop Hij zelf de regie nog in handen heeft. En dat moment begint niet toevallig met een voetwassing, een extreem gebaar van dienstbaarheid en deemoed. Wat volgt is het bekende ritueel van brood en wijn. Witte Donderdag is vooral een dag van rituelen.

Omdat rituelen niet meer van deze tijd zijn, worden ze precies belangrijk. Een ritueel doet de tijd stilstaan. Het verbindt je met je medemens, met je voorouders en met je nakomelingen, zelfs over de dood heen. Onze scholen en onze maatschappij zouden meer aandacht moeten schenken aan het ritueel, precies omdat het vandaag onder druk staat.

De ‘neutraliteit’ van de openbare ruimte is geen argument om rituelen en feestdagen dood te zwijgen. Men zou beter integendeel aandacht besteden aan alle rituelen en feestdagen, ook die van andere godsdiensten en levensbeschouwingen. Want ik voel me meer thuis in een multi-religieuze maatschappij dan in een a-religieuze maatschappij. En ik ervaar de verloochening van onze christelijke traditie als een soort judasverraad.

Afbeelding: Ian Christiaen Hansche, Het Laatste Avondmaal, plafondstucwerk in de refter van de abdij van Park, Heverlee foto 2021©Wim Lahaye