De Tulpengekte was een economische bubbel in de handel van tulpenbollen in en rond Haarlem in de 17de eeuw. Tulpenbollen en “koopopties” op tulpenbollen werden zo duur als de huizen aan de gracht. De tulpengekte bereikte haar hoogtepunt op 3 februari 1637 toen de koers van de tulpenbol instortte.
Het is niet zo dat niemand dit had zien aankomen. Een anonieme inwoner van Hoorn schreef een pamflet “Claere ontdeckingh der dwaesheydt” (vandaag zou dit een blog geweest zijn). Wij kunnen vandaag ook de geschiedenis herbeleven aan de hand van de schilderijen van Jan Bruegel de Jonge en van Hendrik Gerritszoon Pot. Beide schilderijen vind je broederlijk bij elkaar in het Frans Hals museum in Haarlem.
Dergelijke collectieve waanzin is helaas zeer herkenbaar. Het was collectieve waanzin die in 2008 de financiële crisis uitlokte. Ik herinner me dat de meest pessimistische experten de jaren 2010 - 2012 vooropstelden als de jaren van definitief herstel.
Nu is de vraag waarom de mens, tegen beter weten in, zo’n kuddebeest is. Het volstaat dat hij één buurman rijk ziet worden met een tulpenbol om het zelf ook te proberen. Meer nog, tijdens de gekte zelf is het degene die niet meedoet die gek verklaard wordt. Nà de instorting van de koers is het altijd degene die net voorheen verkocht, die plotseling het genie is. Het loont de moeite even na te denken over hedendaagse vormen van collectieve waanzin en u bent graag uitgenodigd om er enkele op te noemen als commentaar onder deze blog.
Hoe dan ook, het gedrag van de massa is onbetrouwbaar. Je mag de massa nooit kritiekloos navolgen. Waarschijnlijk is de filosofie vanuit die vaststelling geboren.
Ik verwijs ook naar mijn blog: ”De Waanzin van het Intellect” en naar “Lof der Zotheid”, waarbij laatstgenoemde blog eerder over de 'individuele' waanzin handelt.
Afbeelding: Tulpengekte van Hendrik Gerritszoon Pot
Geen opmerkingen:
Een reactie posten