dinsdag 11 maart 2025

Humor in de grote verdrukking


Lachen we minder dan vroeger? Op het werk is het lachen ons wel vergaan. Op andere plekken kan het soms nog wel, maar wat Jupiter mag, is daarom nog niet toegelaten voor een gewoon rund. (Quod licet Iovi, non licet bovi.) Lachen is bedreigend geworden. Een zekere paranoia heeft zich van ons meester gemaakt. Lachen wordt nu geassocieerd met uitlachen en pesten. Lachen is de voorbode van het concentratiekamp geworden.

In verband met de verdrukking van humor, wijzen rechts-conservatieve kringen wel eens met de vinger naar de ‘linkse’ woke beweging. Maar de woke beweging wijst wel terecht op bestaande gevaren. De woke beweging is niet tegen humor maar wil vooral de sterken ontraden om te lachen met de zwakkeren. Daar is iets voor te zeggen. Meerderheden lachen best niet met minderheden als op die manier een hellend vlak naar geweld kan afgegleden worden. Moeten de zwakkeren dan wel kunnen lachen met de sterkeren? Dat gaat tot frustraties leiden. De sterke heeft ook humor nodig om zijn eigen frustraties en zwakke momenten enigszins de baas te blijven. Woke moet ook rekening houden met de verzwakte positie van de sterken of van al wie blijkbaar toch behoefte heeft aan humor in een wereld vol ongerechtigheid, een wereld die niemand van ons werkelijk zo gekozen heeft. (Maar waar we wel veel harder aan zouden kunnen werken voor alle duidelijkheid.)

Maar humor volstaat niet om grote ongelijkheden aan te kunnen, misschien wel om tijdelijk oncomfortabele toestanden te kunnen verdragen. Hoewel, is de Britse humor misschien een bijproduct van een uitgesproken standenmaatschappij vol onderhuidse spanningen? Humor is zeker een sociale vaardigheid, in die zin vergelijkbaar met hoffelijkheid en vriendelijkheid. Humor is de olie in de motor van onze maatschappij. Maar als die motor sputtert, dan ligt dat nog niet noodzakelijk aan de kwaliteit van de olie... Laten we humor cultiveren, maar niet zonder de nodige medemenselijkheid en de nodige fijnzinnigheid.

Ik verwijs ook naar mijn blogs Competitie in ongelijkheid en het Golem effect.

Deze blog is voor Jan Van Hoof †, een nonkel die bekend stond voor zijn humor.

Foto: de flaneur, standbeeld op Lange Voorhout, Den Haag, maart 2017 ©Wim Lahaye

Geen opmerkingen:

Een reactie posten