Voedselkilometers - "Food Miles"

Wij vinden het normaal fruit uit Nieuw-Zeeland te kopen. We kopen ook mineraalwater uit Italië. We beseffen onvoldoende dat onze consumentenbeslissingen ook impact hebben op het milieu. Wanneer we een pakje Parma ham kopen, rijdt daarvoor eerst een vrachtwagen varkens van Nederland naar Italië, daarna worden de varkens geslacht en rijdt een vrachtwagen Parmaham van Italië naar Vlaanderen. Met beide vrachtwagens riskeren we in de file te staan en beide vrachtwagens jagen CO2 in de lucht.

De idee van voedselkilometers is dus niet meer dan logisch. Ieder productlabel vermeldt hoeveel kilometers afgelegd werden om het product op de markt te brengen. De consument heeft dan een idee over de fysische lengte van de voedselketen en indirect over de impact op het milieu. In Engeland wordt het al toegepast.

Er zijn drie soorten kritiek tegen voedselkilometers. Ten eerste zouden voedselkilometers alleen het consumentengedrag niet veranderen. Inderdaad, het is pas wanneer voedselkilometers ook tot verhoogde prijzen gaan leiden, bv via taxatie, dat de grote consumentenmassa haar gedrag gaat veranderen. Dat belet echter niet nu reeds voedselkilometers te afficheren voor ecologiebewuste consumenten.

Ten tweede zeggen voedselkilometers niet alles over de CO2 uitstoot. Ook de uitstoot omwille van productie is belangrijk. Dit is een terechte kritiek, maar niets belet ook de productie-uitstoot op een productlabel aan te brengen en op termijn de volledige CO2 impact te afficheren. De voedselkilometers zijn daartoe een eerste, onvolledige, stap.

Ten derde, voedselkilometers zouden schadelijk zijn voor de Afrikaanse boeren omdat die daardoor hun producten minder gemakkelijk op onze markten zouden kwijtraken. Ik ben ontroerd door zoveel, nooit geziene, bekommerdheid over de Afrikaanse boeren. Als de introductie van voedselkilometers de prijzen in Afrika doet dalen, dan ligt dit niet aan de voedselkilometers maar aan de handel zelf. Normaal moeten immers niet de prijzen zakken in Afrika, ze moeten stijgen bij ons. Wij betalen duidelijk een te lage prijs voor productie en transport. De voedselkilometers moeten aan de verbruikers en de distributeurs doorgerekend worden, niet aan de boeren.

De boeren in Afrika zitten in een te zwakke onderhandelings-positie, omdat er geen evenwicht is tussen vraag en aanbod. Dat evenwicht kan er slechts komen met duurzame handel. Het is dus beter nu langzaam voedselkilometers te introduceren en een duurzame handel op gang te brengen, dan eerst een geolied productieapparaat voor het rijke westen tot stand te brengen en daarna plots de boeren failliet te laten gaan omdat ze hun bananen niet meer in het westen mogen verkopen. Laat bij ons de appels goedkoop zijn en de bananen duur. En laat het in Afrika omgekeerd zijn.