Vloeibare Waarden

Wie zoals ik op zoek gaat naar de plaats van een hedendaags christendom in een hedendaagse maatschappij, riskeert bij de boeken van filosofieprofessor Herman De Dijn terecht te komen.

In "Vloeibare Waarden" bespreekt hij de onderliggende waarden en waarden-stromingen die in onze "laatmoderne" tijd de dienst uitmaken in de politiek, in de zorgsector en in het onderwijs. Daarom is dit boek vooral verplichte lectuur voor leidinggevenden in de zogenaamde non-profit sector maar ik ontdekte dat heel wat conclusies ook van toepassing zijn voor de "profitsector", zeg maar de privé industrie.

Zoals altijd zijn de evoluties vaak paradoxaal. Zo is er de laatmoderne drang naar autonomie en zelfbeschikking, maar omdat dit dan weer wantrouwen opwekt ontstaat tegelijk een drang naar controle en betutteling die elke reële autonomie in de kiem smoort. Merkwaardig zijn ook de hoogdagen van een versmachtend arbeidsethos dat meer gericht is op onbetekenende cijfers, big-brother-evaluaties en op een schijn van activisme dan op echte arbeidsvreugde en beroepsfierheid. Zelden hoort men in deze concurrentie -en evaluatie-maatschappij of de baten nog wel opwegen tegen de kosten.

Een interessant idee is dat van het reële pluralisme in de politiek. Het pluralisme dat we vandaag kennen, laat geen weerstand toe tegen de groteske willekeur van de seculiere staat die alle levensbeschouwelijke overwegingen van tafel veegt ten voordele van een individueel zelfbeschikkingsrecht. (Met als gevolg dat een onschuldig detail als een hoofddoek kan uitgroeien tot een maatschappelijk probleem.)

Een mooi voorbeeld dat ik in deze context zelf zou willen geven is dat van de televisie. De reclame van Studio Brussel suggereert dat festivals en fuiven dienen om "zich helemaal te laten gaan, op alle vlakken". Het reproductief gedrag van chimpansees wordt daar als volkomen 'normaal' voorgesteld. Nu kunnen wij daar als volwassenen misschien om glimlachen, maar welke mogelijkheden heb ik om te verhinderen dat deze boodschap mijn kinderen bereikt, bv. om 8u 's avonds als ik nog niet thuis ben?

In een systeem gericht op kijkcijfers maken mijn overwegingen geen kans en de makers gaan beweren dat het allemaal niet zo bedoeld was. Maar hoe kunnen mijn kinderen dat weten? Respect voor lichamelijkheid en huwelijk worden als volledig achterhaald voorgesteld. Het mensbeeld dat de media propageren is ronduit lelijk. Kinderen moeten opgevoed worden in waarheid, goedheid en schoonheid, ook al beseft iedere ouder-opvoeder wel dat ideaal en werkelijkheid kunnen verschillen. Maar dat betekent niet dat het ideaal niet bestaat en niet moet voorgehouden worden aan de jeugd. Ik vermoed dat vele christenen en moslims elkaar hier kunnen vinden. Tot zover deze reactionaire nevenbeschouwing.

Ik lees graag de boeken van Herman De Dijn omdat hij a "spiritual orientation towards truth" vertoont en met deze blog wil ik net zoals hij weerstand bieden tegen de niet-duurzame en soms roofzuchtige mainstream in onze maatschappij. (Wat voor een filosoof zijn beroep is, is voor mij helaas slechts een hobby.) Ik verwijs ook naar Spinoza - de doornen en de roos .