Land van Ergens

Zoals Gerard Reve hopen alle schrijvers "eenmaal datgene te schrijven wat geschreven moest worden, maar dat nog niemand, ooit, op schrift had gesteld: het boek, alweer, dat alle boeken overbodig zou maken, en na welks voltooiing geen enkele schrijver zich meer zou behoeven af te tobben, omdat gans het mensdom, ja zelfs de gehele, thans nog in haat en angst gekluisterde natuur, verlost zou zijn."

Zolang dat niet gebeurd is, moet er verder geschreven en gelezen worden. In Heverlee wonen veel professoren-emeriti en die maken zich op dat  vlak zeer verdienstelijk. Zij schrijven liefst boeken over strikt wetenschappelijke onderwerpen die zij zeer goed beheersen zoals daar zijn: God, de oerknal, leven en dood, liefde en seks, kunst en wetenschap en oude jeugdherinneringen. Kortom hun boeken zijn zeer onderhoudende streekproducten en zoals een nieuwsgierige Eva plukte ik er onlangs weer eentje van een boom in mijn tuin.

Wat is nu specifiek aan "het Land van Ergens" van professor-emeritus Mark Eyskens? Vooreerst de titel: die verwijst letterlijk naar een Eu-topia , een utopie, een droom. Wie zijn dromen prijsgeeft, maakt daarmee de wereld een beetje beter, maar stelt zich ook kwetsbaar op. Dat ondervond ook Thomas More met zijn Utopia.

In het Land van Ergens geeft de auteur zijn dromen prijs aan de hand van kleine essays, losse teksten, anekdotes, gedichten, ontboezemingen en dies meer. Het zijn duidelijk neergeschreven mijmeringen bij valavond in het Avondland. Het adagium "wij moeten ons kwetsen aan de gekwetsten" komt regelmatig terug in dit werk. De mens is wellicht meer geroepen tot kwetsbaarheid dan tot almacht en misschien is dat de evangelische boodschap die in onze tijd zo miskend wordt.

Ook zeer specifiek voor de auteur is zijn visie op kunst en schoonheid. Kijk maar naar de cover van dit boek. Kunst mag mededeelzaam zijn. Schoonheid en toegankelijkheid mogen gecultiveerd worden. Het is ook niet verboden te genieten van kunst. Dat gaat in tegen de hedendaagse populaire visie die de nadruk legt op hyper-individuele expressie en provocatie. De hedendaagse kunstenaar is een eenzame knorrende bohemien-flagellant geworden. Schoonheid is voor kunstpausen een vies woord geworden. Niet voor Mark Eyskens, die steeds op zoek gaat naar schoonheid en schoonheden in verre streken, in de schilderkunst, in poëzie en in klassieke muziek.

Filosofen en profeten gaan hun eigen weg, niet de weg van de mainstream. Ze stellen vragen waar anderen zekerheden poneren. Ze hebben een eigen stijl die niet altijd bij de tijd is, maar wel altijd over de tijd heen zijn waarde behoudt.