Titus Brandsma was een karmelietenpater uit Friesland. Vanuit zijn Friese en katholieke achtergrond zette hij zich in op het vlak van onderwijs en journalistiek. Op onderwijsvlak schopte hij het later in zijn leven tot hoogleraar en rector magnificus aan de Universiteit Nijmegen. Op het vlak van journalistiek was hij begaan met de modernisering van de katholieke dagbladpers. Hij verborg zijn afkeer voor het nationaal-socialisme niet en probeerde de katholieke dagbladen vrij te houden van advertenties van de bezetter, hetgeen hem in 1942 fataal werd. Wie hem gekend had, getuigde nadien ook van zijn grote persoonlijke kwaliteiten.
Dit levensverhaal vertoont veel gelijkenis met dat van Dietrich Bonhoeffer, al zijn er ook belangrijke verschillen. Maar waarom schrijf ik dit? Titus Brandsma zou hier in ons land wel wat meer bekendheid mogen genieten. Hij belichaamde en belichaamt in zekere zin nog steeds de ware Kerk in de Lage Landen.
Martelaren moet je niet vereren omwille van hun noodlot. Zij hebben dat noodlot niet zelf gekozen - hun vijanden hebben dat voor hen gedaan. Zij hebben wel in moeilijke omstandigheden gekozen voor een consequente levenshouding, meestal geïnspireerd door hun naastenliefde en door hun hoop op een komende bevrijding. Zij zijn een belangrijk referentiepunt, een baken voor wie dezelfde hoop koestert vandaag.
Ik stel vast dat schoolgaande kinderen en politici voortdurend herinnerd worden aan de tijd van 1942. Zij maken soms lange busreizen naar gerestaureerde concentratiekampen. Nu de laatste getuigen uit die tijd stilaan verdwijnen, blijven alleen de stenen over. De meeste mensen vinden toch dat de herdenkingen moeten blijven doorgaan. Maar wat is dan de les die mensen trekken bij het kijken naar de koude stenen? Als de enige les is, dat mensen slecht zijn, dan vind ik die les tamelijk nutteloos en misschien voert die les zelfs tot meer van hetzelfde. Mensen als Titus Brandsma leren ons een andere les... De les is namelijk dat we in onze maatschappij mensen nodig hebben die tegen de stroom in zwemmen en dat we die mensen moeten beschermen en steunen om te vermijden dat de mainstream helemaal de verkeerde kant opgaat.
Beatus vir qui sperat in eo - Zalig de man die zijn hoop stelt op Hem.... Het kan ook de moeite lonen eens de Titus Brandsma gedachteniskerk in Nijmegen te bezoeken - ze wordt bijna permanent door vrijwilligers opengehouden. Ik verwijs naar mijn vorige blogs: "Zin en onzin van collectieve schuldbelijdenissen" en "Vernieuwde innigheid".
Geen opmerkingen:
Een reactie posten