Nederlands of Verkavelingsvlaams?

In het buitenland vraagt men me dikwijls of ik Frans of Vlaams spreek. Ik antwoord dan dat ik Nederlands spreek. Men is vaak verbaasd te horen dat wij in Vlaanderen en Nederland dezelfde taal spreken, hoewel er toch accentverschillen zijn. Met 21 miljoen inwoners vormen we de zesde taal in Europa, na het Italiaans.

De "Orde van den Prince" besteedt veel aandacht aan de evolutie van onze Nederlandse taal. Vele Vlamingen beweren immers "Vlaams" te spreken en ze doen dat dan ook. De Nederlanders vinden dit meestal schattig maar men onderschat welke hindernis dit betekent voor buitenlanders die zich de moeite getroost hebben Nederlands te leren. Deze buitenlanders hebben het gevoel de verkeerde taal geleerd te hebben.

Vele factoren spelen een rol. Er is enerzijds de tijdsgeest. In mijn kinderjaren mochten school, taalinstellingen en media nog een normgevend of educatief karakter hebben. Dat wil zeggen dat de taalgebruikers ook inspanningen mochten doen om de norm te volgen. Vandaag heeft men overdreven angst normen op te leggen. Men probeert eerder te registreren wat iedereen doet. Het argument is dat de norm toch niet gevolgd wordt. Maar is dat wel een goed argument? Laat gerust de norm als ideaal bestaan!

Een tweede factor was de opkomst van de commerciële zenders in Vlaanderen en Nederland. In mijn tijd arriveerde de boot van Sinterklaas in Scheveningen. En dat is nog steeds zo, maar er is nu, horresco referens, een Vlaamse nepsinterklaas die in Antwerpen aankomt! Zuid en noord kijken niet meer naar elkaars zenders. Met de lokale soaps als Familie en Thuis, werd het Verkavelingsvlaams de nieuwe norm.

De vraag is nu of dit allemaal zo erg is.... Zo zijn er hoogoplopende discussies of het woord goesting mag gebruikt worden. En of wij Vlamingen het woord leuk of hartstikke moeten aanvaarden. Ik lig daar eerlijk gezegd niet wakker van; integendeel, ik vind die taalvarianten net hartstikke leuk en ik betwijfel ten zeerste dat ze onze communicatie met Nederland bemoeilijken. Veel erger vind ik dat onze leraars(!) het normaal vinden te zeggen: " Zedde gelle 'n al na de Boekebeurs geweest?" "Ik zen ekik al geweest mo de Jef nog ni".

Ik bestrijd met al mijn krachten deze inboorlingentaal bij mijn kinderen en ik zal doorgaan tot mijn laatste snik. Het is tekenend dat de voorstanders van dit 'Vlaams' nu net de grootste taalpuristen zijn in het weren van Noordnederlandse woorden. De problematiek draait met andere woorden niet om taal maar om openheid en respect tegenover de algemeen-Nederlandse cultuur.

Dat deze openheid verdwijnt is ook erg voor de Franstaligen die steeds meer moeite doen om Nederlands te leren. En het is nog erger voor onszelf: onze cultuur verliest niet alleen haar armslag en haar zelfrespect maar ook en vooral haar schoonheid. En toch is er hoop. We spreken beter Nederlands dan onze ouders en onze kinderen zullen waarschijnlijk toch beter Nederlands spreken dan wijzelf. Dat mag een beetje inspanning vergen.